GroenLinks Enschede zet raadslid uit fractie na nooit eerder vertoonde 'klimaatstaking'

De 'stakingsbrief' die Marianne Schouten om 17.45 uur naar collega-raadsleden stuurde, een kwartier voor aanvang van de raadsvergadering, is kort maar krachtig. 'Vandaag op maandag 3 maart 2025 ben ik om 12.00 uur begonnen met mijn klimaatstaking' is de boodschap. 'Dit omdat ik op deze wijze niet langer kan en wil werken.'

Haar lege zetel staat volgens haar symbool voor de toekomst, die er volgens haar dus niet is als er geen werk wordt gemaakt van klimaatbeleid. In de vorige raadsperiode was Schouten al eens tijdelijk afwezig vanwege 'klimaatstress'.

'Kneuzenhoekje'

Schouten stelt in haar brief twee eisen: het college van B&W moet de klimaatcrisis erkennen, 'want het is verre van behoorlijk bestuur om feiten in te ruilen voor fictie'. Maar ook: 'Het klimaat in mijn eigen GroenLinks Enschede fractie moet beter. Meer sociaal, groen & inclusief'.

Uit die laatste eis blijkt dat Schouten niet alleen het gemeentebestuur wanbestuur verwijt - dat deed ze al meermaals in de openbare vergaderingen - maar ook vindt dat haar eigen fractiegenoten te weinig van de groene ambities laten zien. Ze omschrijft de gemeenteraad in een verklaring als een 'zieke omgeving'. "Een omgeving waar leugens als zoete broodjes verteld mogen worden en degenen die zich hiertegen wel durven uitspreken met gemak in het 'kneuzenhoekje' terecht komen."

'Dit schaadt de GroenLinks-fractie'

De drie resterende GroenLinks-raadsleden Robin Wessels, Bart Peeters Weem en Ahank Kano Tarah hebben in meerderheid besloten om Marianne Schouten uit de fractie te zetten. Ze werden zelf ook verrast door de aangekondigde klimaatstaking. "Ook wij willen een college dat de klimaatcrisis erkent en er naar handelt en een raad die respectvol met elkaar omgaat. En ook wij staan voor een fractie die sociaal, groen en inclusief is", luidt de officiële verklaring van de fractie en het bestuur van GroenLinks Enschede.

"Tegelijkertijd is de manier waarop Marianne hiervoor aandacht vraagt in onze ogen niet de juiste, en schaadt deze de fractie en GroenLinks.
Door te staken maak je geen gebruik van de middelen die je als raadslid hebt om de stad beter te maken. Door er te zijn, het debat aan te gaan en door te stemmen probeer je een beter en mooier Enschede te maken. Daar bewust van wegblijven hoort voor ons niet bij de verantwoordelijkheid van een raadslid."

Botsing met fractiegenoot

Uit de uitgebreidere verklaring van Marianne Schouten op Facebook, gericht aan de 1797 mensen die in 2022 op haar hebben gestemd, blijkt dat de verhoudingen binnen de GroenLinks-fractie al langer op scherp liggen. Het was al bekend dat Bart Peeters Weem vorig jaar door de rest van de fractie is afgezet als fractieleider.

Schouten verwijt Peeters Weem dat hij 'wel erg graag goede vrienden' wilde zijn met iedereen. 'Het verzoek was vooral dat ik me meer moest aanpassen, dat de klimaatcrisis niet in Enschede op te lossen is en ik te slecht concessies zou kunnen doen.'

Nadat Robin Wessels het stokje als fractievoorzitter overnam, verbeterden de onderlinge verhoudingen volgens Schouten niet. Inmiddels is ze geen woordvoerder duurzaamheid meer. Al met al voelt de Enschedese politica zich niet serieus genomen in haar zorgen om 'onnodige en domme hebzucht' en het 'leegplunderen en vervuilen' van de planeet. Zwijgen was volgens haar niet langer een optie, vandaar de staking.

Raadslid Bart Peeters Weem is om een reactie gevraagd op de verklaring van voormalig fractiegenoot Marianne Schouten. De voormalig fractievoorzitter laat weten het 'heel erg jammer' te vinden dat het zo is gelopen. "We hebben ons best gedaan om er alles uit te halen", zegt hij over lijmpogingen binnen de fractie in de voorbije periode. Bij de verklaring wil Peeters Weem het laten, omdat hij niet uit vertrouwelijke gesprekken wil putten.

Kritiek vanuit het CDA

In de openbaarheid van de gemeenteraadsvergadering is maandagavond niets over de klimaatstaking van Schouten gezegd. Niets? Nou vooruit, fractieleider Mart van Lagen liet zich in een discussie over een demonstratie van Extinction Rebellion bij de Grolsch Veste ontvallen dat het wat hem betreft niet gekker moet worden.

En die boodschap heeft hij ook aan andere fracties overgebracht. In het eerstvolgende presidium (fractievoorzittersoverleg) wil hij het hebben over een 'sanctie' jegens Schouten.

20 procent korten

Als je ziek bent kan je natuurlijk niet komen en ben je langdurig ziek dan kan je je tijdelijk laten vervangen. Maar wie langdurig wegblijft van de raadsvergaderingen, mag gekort op de vergoeding. Het zou gaan om maximaal 20 procent. Dat betekent dat er van circa 2.450 euro nog 1.960 euro per maand overblijft (beide bedragen zijn bruto).

Voor Van Lagen gaat het vooral om een principekwestie: "Staken als politicus is tegen alles waar democratie voor staat", zegt hij. Een raadslid opereert volgens hem in een democratische omgeving waar de meerderheid geldt en er dus niets 'opeisbaar' is.