Het Kabinet snijdt fors in de financiering van hoger en wetenschappelijk onderwijs, met grote onrust tot gevolg. Vooral in grensregio’s zoals Twente vrezen universiteiten en hogescholen voor de impact op onderwijs, onderzoek en samenwerking met het bedrijfsleven. GroenLinks-PvdA-Kamerleden Jimme Nordkamp en Luc Stultiens bezochten Saxion in Enschede om de situatie onder de loep te nemen.
Nordkamp, Tweede Kamerlid en Oldenzaler, noemde de bezuinigingen eerder al funest. Tijdens zijn bezoek aan Saxion afgelopen vrijdag benadrukte hij het belang van agendering van regionale kwesties aan de Tweede Kamer. “Het bezoek was bedoeld om op te halen wat er allemaal speelt en ook onze eigen gedachten daarover te toetsen.”
De Kamerleden kregen tijdens hun bezoek te horen dat de bezuinigingen niet alleen het onderwijs treffen. Ook de samenwerking tussen onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven komt in de knel, vooral in het MKB. “De banen van de toekomst staan op het spel,” aldus partijgenoot Stultiens.
Een ander belangrijk thema was de discussie rond internationale studenten. Stultiens: “Als je ziet wat er nu in de wereld gebeurt, is het domste wat je kunt doen je achter je eigen dijken verschuilen.” De politicus wijst op het belang van samenwerking, vooral in de technische sector. “Internationale studenten helpen ons juist; dat hebben we nodig in deze regio.”
Ook de toon die wordt aangeslagen rondom het onderwerp is belangrijk, legt Nordkamp uit. “Buitenlandse docenten worden al terughoudend voordat er wetten worden doorgevoerd.”
Twente is een techniekregio. Nordkamp vreest dat het schrappen of samenvoegen van essentiële techniekopleidingen de hightech ambities van de regio ernstig kan schaden. “Dat zou niet alleen een zorg voor studenten en docenten moeten zijn, maar van de hele regio.”
De bezuinigingen lijken in strijd met eerdere beloften aan grensregio’s, zoals verwoord in het rapport 'elke regio telt'. “Dat rapport wordt gewoon keihard genegeerd door de regeringspartijen. Juist de regio’s die brandbrieven stuurden, dreigen nu de dupe te worden.”
Het rapport Elke regio telt! benadrukt dat de regionale verschillen in Nederland steeds groter worden. In sommige gebieden stapelen achterstanden zich op, wat leidt tot minder kansen op werk, onderwijs en een gezond leven. De raden adviseren het Rijk om beleid en investeringen beter te spreiden, langjarige ontwikkelingsprogramma’s voor regio’s op te zetten en de samenwerking tussen regio’s en de overheid te versterken. Het kabinet erkent de problemen en belooft een nieuwe aanpak om brede welvaart in alle regio’s te bevorderen.
De bezuinigingen treffen Twente extra zwaar. De regio is afhankelijk van internationale studenten, vooral in de techniek. Deze studenten zijn essentieel voor de groei van de sector en het behoud van kennis in de regio.
Beide Kamerleden erkenden de financiële uitdagingen waar Nederland voor staat, maar benadrukken dat er andere keuzes kunnen worden. Nordkamp: “Als je kijkt naar het huidige kabinet, dan lijkt het wel of er een taboe zit op het ophalen van geld bij de meer vermogenden. Nu wordt er bezuinigt op publieke voorzieningen. Dat raakt ons allemaal.”
En, gaat de Oldenzaler verder: “Wat wij ons goed moeten beseffen is dat Nederland geen grondstoffen heeft. Onze grondstof is kennis. Daarop bezuinigen is het domste dat je kunt doen.”
En nu? Stultiens is duidelijk: “Stap één is de bezuinigingen van tafel.” De politicus wijst erop dat de begroting nog in de Eerste Kamer ligt en riep de coalitie- en middenpartijen op om deze weg te stemmen. Ook de wet met betrekking tot internationale studenten moet volgens de Oldenzaler grondig hervormd worden, met meer ruimte voor maatwerk per regio en per opleiding.
“Universiteiten en hogescholen zijn in principe zelf goed in staat zijn om het aantal Engelstalige opleidingen te reguleren. Dat liet bijvoorbeeld Amsterdam vorig jaar al zien met nieuwe plannen voor zelfregie.”
Stultiens gelooft nog steeds dat de bezuinigingen van tafel kunnen als de oppositie gezamenlijk een rode lijn trekt en ook partijen als CDA en ChristenUnie hun rug recht houden.
Vanaf maandag 10 maart beginnen er stakingen door het hele land, in een poging het kabinet van koers te doen veranderen. “We gaan net zo lang door tot de bezuinigingen van tafel zijn.”
De komende voorjaarsnota zal volgens de Kamerleden meer duidelijkheid moeten verschaffen over de toekomst van de onderwijsfinanciering.