Raadsleden kritisch over pilot voor Hengeloërs die hulp in de huishouding willen: ‘Het schrikt af’
Stel u voor: U heet Suus, bent 78 jaar oud en slecht ter been. Het lukt u niet meer om op een krukje de ramen te lappen. U heeft geen kinderen en kleinkinderen in de buurt wonen. U besluit te bellen met de gemeente om huishoudelijke hulp in te schakelen. Tot uw verbazing krijgt u te horen dat u eerst moet gaan sporten. Wat doet u dan?
Er ontstond onduidelijkheid over de vrijwilligheid van deelname aan een pilot van de gemeente Hengelo die ouderen langer fit moet houden. PvdA, GroenLinks en de SP stelden hier vragen over aan wethouder Marie-José Luttikholt.
Krachtig ouder worden
‘Powerful Ageing’, oftwel krachtig ouder worden, is de pilot die de gemeente Hengelo is gestart en die wordt aangeboden als voorziening vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) met het doel ouderen langer zelfstandig en actief te laten deelnemen aan de maatschappij.
‘Eerdere antwoorden stelden gerust’
Vincent Mulder, raadslid van de SP, fronste bij de start van de pilot al zijn wenkbrauwen: “Maar de antwoorden op de vragen van Groenlinks vorig jaar stelden ons destijds gerust. Namelijk dat het op vrijwillige basis zou zijn en als mensen niet mee wilden doen, dat het dan ook niet hoefde.”
‘Betutteling’
Mulder ontvangt de laatste tijd echter signalen van mensen uit de doelgroep die niet enthousiast zijn over ‘Powerful Ageing’: “Meerdere mensen hebben ons gemeld dat ze het een enorme ‘betutteling’ vinden en dat ze weigeren om hierop in te gaan. Men vraagt hulp aan in de huishouding en vervolgens zeggen ze ‘ja, dan moet je eerst naar de fysiotherapeut om een aantal weken een training te volgen en daarna gaan we kijken of u nog hulp nodig heeft in de huishouding'.”
‘Onrust in de samenleving’
Wethouder Luttikholt reageerde in de gemeenteraad van woensdag 5 maart op de ontstane ophef: “Krachtig ouder worden is een deel van het gemeentelijk transformatieplan. En we snappen dat dit soms onrust geeft en we nemen dan ook elk signaal serieus. We moeten nog beter communiceren.” Hiermee doelde ze op de verhalen die de afgelopen tijd zijn opgepikt door diverse media.
'Geen klachten'
SP, GroenLinks en de PvdA kijken kritisch naar de pilot. Van de klachten waar de partijen het over hebben, weet wethouder Luttikholt niets: “Er zijn geen klachten of bezwaren binnengekomen over dit onderwerp.” Wel geeft ze aan dat ze bezig zijn met een nieuwe evaluatie, die vooral gericht is op klanttevredenheid. “Zodra we daar de uitkomst van hebben, dan komen we daarop terug”, aldus de wethouder.
Klantevredenheidsonderzoek
Mulder ziet graag dat de mensen die ‘Powerful Ageing’ toegewezen hebben gekregen, maar dit hebben afgewezen, ook worden meegenomen in het klanttevredenheidsonderzoek. Luttikholt gaat vragen of dit mogelijk is: “Dat zijn er trouwens verdraaid weinig. Laten we daar ook helder over zijn.”
‘Meldingsdrempel?’
Abby Gomez van GroenLinks vindt het ‘bijzonder’ dat er geen klachten zijn binnengekomen. “Vooral als je kijkt naar hoeveel klachten er in andere gemeenten zijn." Ze vraagt zich hardop af of er niet ‘een bepaalde meldingsdrempel’ is. Ook is ze nieuwsgierig naar de wetenschappelijke fundatie van ‘Powerful Ageing’ en ze vraagt zich af of ‘vrijwillig’ wel het juiste woord is: “Want bij vrijwillig denk je toch dat er nog andere opties zijn, maar die zijn er blijkbaar dus niet.”
Welke weg legt Suus af met haar hulpvraag? Wethouder Luttikholt legt uit:
Even terug naar de denkbeeldige oudere genaamd Suus. Welke weg moet zij afleggen als ze huishoudelijke hulp wil inschakelen?
Wethouder Luttikholt legt uit:
“Mensen die huishoudelijke hulp willen aanvragen bellen naar ons. Tijdens dat gesprek wordt eerst gevraagd of er een fysieke hulpvraag (lichamelijke beperking, zoals verminderde mobiliteit of krachtverlies, red.) speelt. Als dat zo is, worden ze doorverwezen naar het belteam van HRC Powerful Ageing (het bedrijf dat de opdracht uitvoert voor de gemeente, red.), dat telefonisch onderzoekt wat er precies aan de hand is. Mensen met een medische aandoening of een thuiswonend kind boven de 18 komen niet in aanmerking voor een intake.
Een speciaal opgeleide fysiotherapeut voert een test uit om te beoordelen of de pilot een oplossing kan bieden. De uitkomst wordt teruggekoppeld aan de consulent, die een keukentafelgesprek voert om de totale situatie te bekijken. Afhankelijk van de situatie krijgt iemand ‘Powerful Ageing’, een combinatie met huishoudelijke hulp of vervoer, of helemaal geen ondersteuning als er andere oplossingen zijn.”
1Twente heeft reactie uitgevraagd bij de gemeente over wat inwoners aangeboden krijgen als ze 'Powerful Ageing' weigeren. Het antwoord laat nog op zich wachten.
‘Geïrriteerd over de toon’
Luttikholt geeft in de raadsvergadering aan ‘geïrriteerd’ te raken over de toon waarop de vragen worden gesteld: “Het lijkt nu alsof wij als gemeente zomaar wat doen en vinden dat mensen zeuren als we ze maar even niet helpen.”
‘Aanvragen nemen we serieus’
Luttikholt tegen de raad: “Alle inwoners die bij ons een aanvraag doen worden serieus genomen en er wordt serieus gekeken op welke manier we ze het beste kunnen compenseren. Dat is niet hetzelfde als dat wat u vraagt, krijgt u ook.”
'Powerful Ageing’ onder vuur in meerdere gemeenten
Niet alleen in Hengelo speelt dit thema. Vier partijen in de gemeente in Sliedrecht dienden een motie in tijdens de gemeenteraadsvergadering op 4 maart met het verzoek aan het college om per direct de pilot ‘Powerful Ageing’ stop te zetten. Ze constateerden onder andere dat 'er veel zorgwekkende signalen zijn binnengekomen over de pilot en dat uit gesprekken met slachtoffers gebleken is dat de pilot gebruikt werd om passende Wmo-ondersteuning uit te stellen.” Deze motie is aangenomen.
In april 2024 stopte de gemeente Westland al met het programma vanwege tegenvallende resultaten. In meerdere gemeenten werden kritische vragen gesteld over het programma, dat de zelfredzaamheid van ouderen moet vergroten.
‘Interventie die effectief is’
Luttikholt vertelt dat ‘Powerful Ageing’ een interventie is die effectief is: “Of die wetenschappelijk is bewezen, dat weet ik niet, maar we zien wel resultaten en inwoners ervaren die resultaten ook zelf en volgens mij is het juist belangrijk dat we dat voor die inwoners doen. Het betekent ook niet dat deze inwoners nooit huishoudelijke hulp zullen krijgen. Op een gegeven moment zijn die spieren niet meer te trainen en dan wordt er alsnog huishoudelijke hulp ingezet. Het is juist de bedoeling om mensen zo lang mogelijk zelfstandig te laten zijn.”
HRC: 'ongenuanceerd en onjuist'
Dat het 14-weekse trainingsprogramma, speciaal ontwikkeld voor mensen van 55 jaar en ouder, gericht op het verbeteren van fysieke zelfredzaamheid door het versterken van het explosieve spiervermogen, een veel besproken onderwerp is binnen diverse gemeenten is ook algemeen directeur Jeroen Laarhuis van HRC Powerful Ageing niet ontgaan. Op de eigen website plaatste hij deze reactie: “Recent verschenen nieuwsberichten schetsen een ongenuanceerd en onjuist beeld van het Powerful Ageing-programma. Zonder inhoudelijke kennis van het programma wordt het negatief afgeschilderd, zonder onderbouwing of objectieve argumentatie. De berichtgeving doet geen recht aan de bewezen meerwaarde van het programma en de professionals, die zich dagelijks met veel toewijding inzetten voor het welzijn en de zelfstandigheid van ouderen.” Lees hier volledige statement hier.
‘Vrijwillig is het juiste woord’
Waar meerdere raadsleden hun vraagtekens zetten bij de vrijwilligheid van de deelname aan het fitnessprogramma is Luttikholt daar heel stellig over: “Ik denk dat vrijwillig nog steeds het juiste woord is. Je bent namelijk niet verplicht en als je niet verplicht bent, is het volgens mij vrijwillig. Dat aan keuzes ook consequenties zitten, dat klopt. Maar als het niet vrijwillig is dan moeten we iemand aan de arm nemen en hem verplicht ergens neerzetten. Dat is hier niet het geval.”
Verwarring over de naam
Er ontstond verwarring over de naam van de pilot. Luttikholt geeft daar opheldering over: “Het bedrijf heet zo (HRC Powerful Ageing, red.) en dat maakt dat we heel vaak toch nog die naam gebruiken. U mag best weten dat ik er juist op gehamerd heb om er een Nederlandse naam voor te vinden en ik betrap mezelf erop dat ik vaak die Engelse term gebruik. Maar 'krachtig ouder worden' is een term die we graag willen gebruiken.”
Wat kan Suus doen als ze weigert eerst te gaan sporten?
Inwoners die niet mee willen doen aan ‘Powerful Ageing’ kunnen volgens Luttikholt bezwaar indienen: “Want een compensatie krijg je aangeboden door de gemeente. Wil je die niet dan is het prima, maar dan moet je bezwaar indienen en dan wordt er aan de hand van het bezwaar gekeken wat er dan wel aangeboden kan worden.”
Tip de redactie
Heeft u ervaring met ‘Powerful Ageing’ of kent u iemand in uw omgeving die hier ervaring mee heeft of heeft u ‘Powerful Ageing’ aangeboden gekregen en afgewezen? Dan komen wij graag met u in contact. Stuur een mail naar [email protected] We gaan uiteraard discreet om met uw informatie en berichten volgens de journalistieke principes.
gerelateerd
Download onze app
