Riemko Holtrop is een van de grote Twentse schilders van de vorige eeuw. Er is echter relatief weinig van zijn werk in de regio te zien. Daar komt nu verandering in. Dochter Mariëtte beheert haar vaders nalatenschap en heeft zeven schilderijen geschonken aan twee Twentse musea. Zes gaan naar Rijksmuseum Twenthe in Enschede en eentje gaat naar Museum Hengelo, naar de stad waar Holtrop 111 jaar geleden werd geboren. Op dat schilderij komt de illustere Hengelose zwerver 'Amsterdamse Jantje' tot leven.
Marcel Mentink, vrijwilliger bij Museum Hengelo, was erbij toen twee weken geleden het manshoge portret in Amersfoort in een busje werd geladen: “Op een bedrijventerrein daar liggen nog honderden werken van Holtrop in de opslag. Zijn dochter Mariëtte was erbij. Ze was blij dat ze ons blij kon maken met deze schenking. Overigens moesten we er vanwege de afmetingen van het werk (2,00 bij 1,40 meter, red.) wel een bus voor huren, haha.”
De figuur met de bijnaam ‘Amsterdamse Jantje’ was een zwerver met een Hollandse tongval, die in het straatbeeld van het vooroorlogse Hengelo enige bekendheid genoot. Zijn echte naam: Geradus Hendrikus van Dieën. Hij kwam uit de omgeving Ommen.
Museum Hengelo heeft het doek van Riemko Holtrop (1914-1996) te danken aan het feit dat het ook al een beeldje van de zwerver in z'n bezit heeft. Mentink: “Toen Mariëtte Holtrop, die in Delden opgroeide, jaren geleden op een reünie van haar school de Bataafse Kamp was, brachten de oud-leerlingen een bezoek aan het museum en daar zag ze haar vaders beeldje. Dat is al zeker 50 jaar in het bezit van het museum. Daarom vond ze dat de geschilderde evenknie ook naar Hengelo moest gaan. Net als onze Enschedese collega's hebben we niets hoeven betalen voor het werk.”
Mentink lacht: “We zijn maar een arme stichting. We zouden het geld er niet eens voor hebben.”
Lees verder onder de afbeelding.
Museum Hengelo heeft al enkele tientallen werken van Holtrop in zijn bezit. Het staat en hangt in het depot van het museum in de kelder bij Welbions aan de Paul Krugerstraat. Mentink: “Daar bevinden zich zo'n zeshonderd schilderijen van uitsluitend Hengelose kunstenaars.”
Er wordt momenteel nagedacht over een tentoonstelling, waarin deze gift uiteraard een centrale plek zal innemen. “We kunnen makkelijk een expositie met alleen werk van Holtrop inrichten, maar willen op den duur een ruimte in het museum creëren waar we wisselend steeds ander werk van verschillende Hengelose kunstenaars tonen. Denk dan bijvoorbeeld ook aan Theo Wolvecamp en Eef de Weerd.”
Holtrop en Wolvecamp kenden elkaar goed, vertelt dochter Mariëtte Holtrop in Tubantia: “Ons huis aan het kanaal in Delden was een trefpunt van allerlei figuren. Theo Wolvecamp kwam wel drie keer per week. Hij bleef meestal tot diep in de nacht. In elke zin vloekte hij minstens twee keer. Als kinderen vonden wij dat prachtig. Het mooie was: ze spraken altijd Twents met elkaar. Zelfs als het over zoiets ongrijpbaars ging als kunst, spraken ze de taal van de streek.”
Riemko Holtrop was een man die geplaagd werd door depressies. Twee kinderen overleden op jonge leeftijd en ook de oorlog hakte erin. Holtrop werd opgeleid aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Rotterdam. In 1939 studeerde hij aan de Académie de la Grande Chaumière in Parijs en in 1941 aan de Academie Kunstoefening Arnhem. Behalve schilder was hij ook beeldhouwer, tekenaar en graficus. Zijn sculptuur ‘De Schreeuw’ is als oorlogsmonument geplaatst op het Ressingplein in Delden. In 1944 trouwde hij in het geheim met de Joodse fluitiste Kitty Rijnveld, die op dat moment ondergedoken zat. Direct na de oorlog was hij de oprichter van De Nieuwe Groep, een bont gezelschap van kunstenaars op zoek naar een nieuwe vorm van schilderkunst in het dan nog altijd zeer traditionele Twente.
Volgens Mariëtte Holtrop hoort haar vaders werk thuis in Twente. Zelf woont ze in Wijk bij Duurstede. Veel van het werk hangt of staat in haar huis, maar het overgrote deel bevindt zich in de opslag in Amersfoort: “Dat is het lot van elke kunstenaarsfamilie. Als je vader dood is, blijf je achter met iets waar je niet om hebt gevraagd, maar dat er toch is.”
Riemko Holtrop heeft zich altijd ingezet voor andere kunstenaars in Twente. Zijn droom was een museum voor moderne Twentse kunst. Hij heeft daar ook alles voor gedaan. Dat dat niet gelukt is, heeft zijn dochter altijd tragisch gevonden. Daarom is ze nu zo blij dat een deel van het werk toch blijvend in Twente te zien zal zien.
Marcel Mentink is verheugd met het schilderij: “Ik ben geen kenner, maar weet inmiddels wel dat Holtrop een echt goede Hengelose schilder was. Zijn neerslachtige karakter zie je terug in z'n werk. Zijn werk is heel herkenbaar, maar dat geldt voor alle Hengelose schilders uit die tijd. Ze hebben allemaal een heel eigen stijl.”
Lees verder onder de afbeelding.