Nieuws

Grote zorgen om 'ongebreidelde' groei van gevaarlijke stoffen over spoor; ProRail: 'Klopt niks van'

De hoeveelheid gevaarlijke stoffen die over het spoor in Overijssel worden vervoerd, neemt mogelijk fors toe nu er een nieuwe wet aankomt. Daarvoor waarschuwen bestuurders in Overijssel. Zij zijn bang dat hun woningbouwplannen langs het spoor in gevaar komen. Maar volgens ProRail is er sprake van paniekvoetbal en kloppen de zorgen simpelweg niet. Hoe zit dat en hoe groot is de kans op een ramp met een goederentrein in Overijssel?

Redactie 1Twente

Gisteren 13:54

"Rem op veiligheid en woningbouw", kopte de belangenvereniging voor gemeenten, de VNG, vorige week. Ook togen de Hengelose wethouder Hanneke Steen en Deventer wethouder Marcel Elferink naar Den Haag, om hun zorgen te delen over een nieuwe wet. "Die wet gaat het mogelijk maken om eigenlijk zonder grenzen alle goederentreinen over onze sporen te laten rijden. En daar zijn we het niet mee eens", zei wethouder Steen.

Volgens haar rijden er nu al veel meer goederentreinen over het spoor in Overijssel dan wettelijk is toegestaan. "En gemeenten, zoals ook mijn gemeente, baseren hun woningbouwplannen en hun veiligheidsmaatregelen daarop. In plaats van te handhaven doet de Rijksoverheid nu precies het tegenovergestelde: ze willen alle grenzen voor gevaarlijke stoffen over het spoor schrappen."

ProRail: informatie klopt niet

Maar klopt dat wel? Nee, zegt spoorbeheerder ProRail, die verantwoordelijk is voor de sporen in Nederland waarover het goederenvervoer plaatsvindt. "Er zijn nu al geen maximumaantallen voor het aantal goederentreinen met gevaarlijke stoffen", zegt Peter Robbe, specialist gevaarlijke stoffen bij ProRail. Dat is ook zo vastgelegd in de wet.

De gedachte achter het ontbreken van maximumaantallen, is dat bedrijven gemotiveerd blijven om (extra) veiligheidsmaatregelen te nemen. Want er bestaan wel zogeheten 'risicoplafonds'. Als transporten veiliger worden, kan onder dat plafond meer vervoerd worden. Een soort 'beloning' dus.

“De kans op een groot ongeluk met meerdere slachtoffers is heel erg klein”

staatssecretaris Chris Jansen van Infrastructuur

Via zulke risicoplafonds wordt berekend hoe groot de kans is op een ongeval. In het eerste scenario is de kans dat iemand overlijdt door een incident met goederenvervoer één keer in de miljoen jaar. Het tweede scenario is één keer in de 10 miljoen jaar en bij het laatste scenario gaat het om een risico van één keer in de 100 miljoen jaar.

"In Overijssel valt geen enkele goederentrein met gevaarlijke stoffen in het eerste scenario", zegt Robbe. "Vanwege alle getroffen maatregelen is er in de afgelopen honderd jaar geen enkele dode gevallen door een ongeval met gevaarlijke stoffen uit een goederentrein. Als je een lijst zou maken met de honderd grootste kansen op ongevallen in Overijssel, dan staat gevaarlijke stoffen uit goederenvervoer ergens onderaan die lijst."

Risicoplafonds van tafel

In het nieuwe wetsvoorstel van staatssecretaris Jansen verdwijnen de risicoplafonds. Gemeenten vrezen dat daardoor het aantal goederentreinen met giftige stoffen flink toeneemt. Maar er komt volgens ProRail "absoluut geen ongebreidelde groei" aan het aantal goederentreinen dat gevaarlijke stoffen vervoert in Overijssel.

"Daar klopt echt helemaal niks van", benadrukt Robbe. "Het vervoer is een kostenpost voor bedrijven, die gaan straks echt niet ineens tien keer vaker heen en weer rijden als er geen risicoplafonds meer zouden bestaan. De politiek haalt echt wetswijzingen door elkaar."

Hoeveel gevaarlijke stoffen door Overijssel?

90 procent van de gevaarlijke stoffen, zoals brandbare gassen, worden in Nederland via buisleidingen en schepen vervoerd. Vrachtwagens vervoeren zo'n 8 procent van de gevaarlijke stoffen van A naar B, en per trein gaat het om 'maar' 2 tot 3 procent van het totale aantal aan gevaarlijke stoffen.

Door Overijssel rijden de laatste jaren drie- tot vierduizend ketelwagens (tankwagons) met gevaarlijke stoffen per jaar. "Het aantal ketelwagens dat door Oost-Nederland rijdt, is al jaren vrij stabiel en we verwachten dat dat zo blijft", zegt ProRail-specialist Peter Robbe.

Incidenten met goederenvervoer

Toch zijn er in Overijssel al jaren zorgen over de gevaarlijke stoffen die over het spoor door onze provincie worden vervoerd. In 2019 werd het station van Oldenzaal ontruimd, omdat een goederenwagon een chemische vloeistof lekte. Het bleek om een druppellekkage te gaan, waarbij er geen gevaar voor de omgeving was. Zes jaar eerder, in 2013, ontspoorde een goederentrein die stenen vervoerde, bij Borne. De lading bleef binnenboord.