Ruim vijf jaar na het invoeren van de eerste lockdown - en drie jaar na het afbouwen van de coronamaatregelen - hebben honderden ondernemers in Enschede nog te maken met de financiële gevolgen uit die periode. Dat blijkt uit beantwoording van schriftelijke vragen van Forum voor Democratie. Die ondernemers zijn nog altijd bezig met het afbetalen van steunmaatregelen, zoals de TOZO.
FvD-fractieleider Morgan Brejaart diende in maart, ter gelegenheid van 'vijf jaar na corona', een lijst met vragen in bij het college van B&W. Omdat die een aantal weken de tijd heeft om antwoorden te formuleren, is de reactie pas deze week naar de gemeenteraad gestuurd.
Een van de vragen richt zich op de steunmaatregelen die ondernemers van de overheid hebben ontvangen ter compensatie van de coronamaatregelen. Voor veel ondernemers, met name in de detailhandel en horeca, waren er lange perioden waarin er geen of nauwelijks inkomsten waren, terwijl de vaste uitgaven wel doorgingen.
Via de gemeente konden ondernemers aanspraak doen op de Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten (TONK). Dit was meestal een gift, die niet terugbetaald hoefde te worden. Bij andere regelingen, zoals bij de Belastingdienst en de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandige ondernemers (Tozo) was er sprake van uitstel van betaling of een lening.
Het verstrekken van de Tozo lag in Twente en de Achterhoek in handen van de ROZ, ofwel de Regionale Organisatie voor Zelfstandigen. In 2021 - het jaar waarin de steunmaatregel werd beëindigd - kregen ruim 1.500 Enschedese ondernemers een tegemoetkoming in levensonderhoud. Volgens het college van B&W zijn er 300 mensen nog altijd bezig met het aflossen op die lening. "Bij de belastingdienst waren, volgens de meest actuele informatie van het ROZ 210 ondernemers die een coronaschuld hadden." Het is niet bekend in hoeverre er hier sprake is van een overlap.
Niet zelden wordt er bij faillissementen gerefereerd naar de afbetaling van coronaleningen. In sommige gevallen, zoals bij het Enschedese bedrijf Jan Duurzaam, verbloemden leningen wellicht de onderliggende financiële problemen. In andere gevallen, zoals uitgaansgelegenheid Aspen Valley van horecatycoon Khalid Oubaha, vormden coronaschulden een molensteen. Bij laatstgenoemde is het dreigende faillissement overigens afgewend, nadat er een regeling is getroffen met schuldeisers.
Op vele andere vragen van Brejaart - onder meer over nut en noodzaak van coronamaatregelen, zoals de lockdowns - antwoordt het college dat er landelijk beleid werd uitgevoerd en dat rechters daar geen stokje voor hebben gestoken. Wel wordt er een aantal van 176 boetes genoemd, die in Enschede zijn uitgeschreven aan personen die zich op dat moment niet aan de coronamaatregelen hielden. Ook zijn er 139 officiële waarschuwingen uitgeschreven. Vorige week werd duidelijk dat het college ook actief het gesprek is aangegaan met 'verspreiders van desinformatie'.