Speciale aflevering van talkshow Glimlach Live vol oorlogsverhalen, die doorverteld moeten blijven worden

Aan de proattoafel, ditmaal opgesteld in het historische J.W. Racerhuis, schuiven burgemeester Patrick Welman en Daniëlla van der Stelt (Oldenzaalse Musea) aan. Burgemeester Welman noemt het enorm belangrijk dat de (school)jeugd betrokken wordt bij de herdenking van 80 jaar vrijheid. Traditiegetrouw gebeurt dat elk jaar op 2 april (de dag dat Oldenzaal in 1945 werd bevrijd) wanneer op de begraafplaats aan de Hengelosestraat door basisschoolkinderen letterlijk wordt stil gestaan bij ‘oorlogsgraven met een verhaal’.

Ontmoeting met veteranen

Bijzonder is volgens burgemeester Welman dat bij deze herdenking de kinderen ook in contact komen met Oldenzaalse veteranen. Tijdens een gezamenlijke lunch deelden veteranen hun ervaringen in conflictgebieden. “Je ziet dan dat er een hele mooie interactie ontstaat. Waarbij kinderen heel ontwapenend hun vragen stellen en een veteraan, die moeilijk over z’n ervaringen kan spreken, toch ook een beetje los komt.”

‘Doar he’w et nich oawer’

Des te belangrijk dat de verhalen worden overdragen naar de volgende generatie volgens Welman. “De verhalen helpen lading te geven aan wat vrijheid is. Ik hoop dat we er de komende weken en maanden in slagen om mijn kinderen, onze kinderen daar in op te voeden. Welman vertelt dat er bij hem thuis niet over de oorlog gesproken. “Sssstt, doar he’w et nich oawer. Er werd in dit deel van het land niet over de oorlog, de ervaringen, de pijn gesproken. Als je er niet over praat, dan is het er ook niet. Dat was het idee.”

8-Delige videoserie

In Oldenzaal worden de verhalen deze weken op verschillende manieren ‘doorverteld’. Met een 8-delige videoserie, met aangrijpende persoonlijke getuigenissen, over de bevrijding van Twente door de redactie van 1Twente/Twente, bijvoorbeeld. Maar ook middels de tentoonstelling ‘Stad in oorlog. Oldenzaal 1940-1945’ in museum het Palthe Huis. Daarnaast blijkt theater een uitstekend medium om verhalen op een aansprekende manier over te brengen.

Aan de proattoafel vertelt Daniëlla van der Stelt over haar ervaring bij een theatervoorstelling in stadstheater De Bond, bijgewoond door 600 eerste- en tweedeklassers van het Thij College. “Daar gebeurt dan iets. Je hoort verhalen die je eigenlijk liever niet hoort. Bijvoorbeeld over Joodse mensen, die terugkwamen in hun stad en niets meer hadden. Geen familie, geen huis meer, omdat het was onteigend.”

Indrukwekkende theaterwandeling

Eenzelfde soort indrukwekkende ervaring beleven ook de deelnemers aan de theaterwandeling, die Daniëlla organiseerde in het kader van de activiteiten ter gelegenheid van 80 jaar vrijheid in Oldenzaal. Bij deze theaterwandeling in de binnenstad komen op indringende wijze verhalen en personen over de oorlog tot leven. De belangstelling voor deze theaterwandeling is heel groot, zo vertelt Daniëlla.

Viool van Arie Blazer

Bij de verhalen die met de tentoonstelling ‘Stad in oorlog’ in het Palthe Huis worden verteld, springt dat van de viool van Arie Blazer er uit. De Joodse Oldenzaalse musicus gaf zijn instrument in bewaring bij z’n buren toen hij werd weggevoerd. “Tot ik terugkom.” Arie Blazer keerde nooit terug. De viool is een tijdje geleden door de familie aan het Palthe Huis geschonken en neemt nu een prominente plek op de tentoonstelling in. Als een symbool van het lot van alle 63 Joodse Oldenzalers, die werden weggevoerd en nooit terugkeerden.

Kippenvelmoment

Het verhaal van de viool van Arie Blazer krijgt in de Glimlach Live een ontroerende muzikale omlijsting door de 16-jarige Suzanne Schokker, die op haar viool het thema uit de film Shindler’s List ten gehore brengt. Een kippenvelmoment aan de proattoafel en bij het aanwezige publiek. Suzanne Schokker, die deel uitmaakt van het Twents Jeugd Symfonie Orkest, maakte op 2 april al indruk met haar vioolspel tijdens de wandeling langs ‘oorlogsgraven’ op de begraafplaats aan de Hengelosestraat.

Martin eert ‘Stille heldin’

In deze aflevering van De Glimlach Live grijpt de 89-jarige Martin Meijerink – ook al te zien in de video van 1Twente/Twente FM – de gelegenheid aan om een ‘stille heldin’ uit de oorlog aan de vergetelheid te ontrukken. Mini Wevers typte als 16-jarige in de oorlog in het diepste geheim documenten waarmee onder meer een aantal Joodse mensen te werk werden gesteld bij textielfabriek Gelderman en zo aan wegvoering naar Duitsland ontkwamen. Martin Meijerink heeft bij de gemeente een aanvraag ingediend voor een straatnaambord met haar naam, opdat haar verhaal niet wordt vergeten.