Strijdlust en verbazing in Enschede na windturbine-oordeel: 'We gaan zeker procederen'

Er zal deze donderdagochtend in menig huishouden in het buitengebied een zucht hebben geklonken. In Usselo, Boekelo en Twekkelo eentje van opluchting, maar in buurtschap de Esmarke was dat in veel gevallen een zucht van teleurstelling. De provincie Overijssel maakte namelijk bekend welke aanvragen voor windprojecten in de vergunningsfase gaan. En op grondgebied van Enschede is Windpark Aamsveen verkozen boven Windpark N18 en een turbine aan de Windmolenweg.

Wethouder teleurgesteld

"Ik ben hier zeer ontstemd over", zegt wethouder Niels van den Berg deze ochtend, niet lang nadat de goedgekeurde aanvragen op de website van de provincie zijn gepubliceerd. Zelf werd hij al iets eerder op de hoogte gesteld. Niet door gedeputeerde Tijs de Bree, maar via een ambtelijke notitie. "En ook dat vind ik erg jammer, met zo'n belangrijke en ingrijpende beslissing als deze."

Voor het standpunt van de wethouder had het overigens niet uitgemaakt. Het was onvermijdelijk dat 'Zwolle' uit alle ingediende projectaanvragen van afgelopen maanden een keuze zou maken. Pure Energie diende er voor Enschede drie in: Windpark N18 (2 turbines langs de N18 bij Usselo), windproject Windmolenweg (1 turbine in Twekkelo, ter hoogte van de Marssteden) en Windpark Aamsveen (4 turbines in buurtschap Esmarke). "En wat de keuze ook was geweest", aldus Van den Berg. "Ik zou het er hoe dan ook niet mee eens zijn."

Landelijke afstandsnormen

Wat voor de wethouder zwaar weegt is dat de gemeenteraad heeft uitgesproken dat er eerst moet worden gewacht tot landelijke afstandsnormen voor windturbines zijn vastgesteld door de Tweede Kamer. Pas dan zou het volgens Van den Berg een zorgvuldig proces zijn om locaties aan te wijzen. Het is een bekend verhaal, dat hij al vaker heeft verteld.

De gemeenteraad heeft weliswaar onder voorbehoud van die afstandsnormen het gebied ten zuiden van Usselo aangemerkt als voorkeurslocatie voor 2 of maximaal 3 turbines. Wellicht in de ijdele hoop dat daarmee de eis vanuit de provincie (harde locaties voor 4 turbines) zou worden losgelaten. Maar dat gebeurde niet: toen vorig jaar de deadline passeerde, stelde de provincie bij het ontbreken van definitieve locaties het hele buitengebied van Enschede weer open voor windturbines.

'We gaan zeker procederen'

"Ik vind het hoe dan ook onbehoorlijk bestuur dat er niet wordt gewacht op afstandsnormen", aldus Niels van den Berg. "En het schaadt ook het proces dat we jarenlang hebben doorlopen. Autonomie van onderop, bij gemeenten (via de Regionale Energiestrategie Twente, red.)." De koers van Enschede is wat hem betreft dan ook duidelijk. De eerste gesprekken met juridische adviseurs zijn al geweest. "Wij gaan zeker weten procederen tegen de provincie", zegt Van den Berg.

Of hij dat ook had gezegd als de keuze op Usselo was gevallen? "Honderd procent. Het standpunt zou daarmee niet zijn veranderd. De argumenten op basis waarvan wij zo'n zaak aanvliegen misschien wel, maar het gaat ons om het onzorgvuldige proces."

Teleurstelling, verdriet en woede

De gemeente zal niet de enige partij zijn die een rechtsgang kiest in deze zaak. Al is er waarschijnlijk nog nooit een windproject op land zonder bezwaren tot stand gekomen. Ontwikkelaars als Pure Energie houden daar in hun tijdsplanning dan ook rekening mee. Er wordt twee jaar extra voor uitgetrokken. Bewoners van buurtschap Esmarke zullen zich verenigen. En dat gebeurt al via protestacties met spandoeken, maar ook met informatiebijeenkomsten.

De nieuwe Stichting Behoud Esmarke en Aamsveen is daarvan samen met Buurtkring Esmarke een kartrekker. "De geluiden die ik vandaag heb opgevangen zijn teleurstelling, verdriet en woede", zegt Dimitri Lasscher namens de eerstgenoemde stichting. Aan de andere kant voelden hij en veel andere bewoners de bui ook al hangen. "Dat gevoel werd de laatste tijd wel sterker."

Windpark Aamsveen scoort het best

Bij de windprojecten in Usselo en Twekkelo spelen mogelijk beperkingen met de radarsystemen van Thales in Hengelo. In ieder geval is er onlangs een kaart gepubliceerd waar dit in beeld is gebracht. "Maar ik denk vooral dat de provincie voor de Esmarke heeft gekozen, omdat er dan 4 turbines ontwikkeld worden", aldus Lasscher. De twee andere projecten telden samen 3 turbines. "We zitten vol verbazing en snappen niet waarom de Esmarke geschikter wordt gevonden dan andere plekken."

De provincie heeft een afwegingskader gepubliceerd, waarin de potentiële locaties zijn getoetst aan het Overijsselse windbeleid. De Esmarke scoort daarin 'goed' op het aantal windturbinegevoelige objecten (woningen, bedrijven) binnen 1000 meter en zelfs beter op het aspect gevolgen voor natuur. Lasscher: "Terwijl het Aamsveen niet langs een infrastructuur ligt (zoals A1 of A35, red.), wat een van de provinciale uitgangspunten is. En dat het hier gaat om een Natura 2000-gebied, waar kraanvogels landen en zelfs zeearenden vliegen."

'Hoe leg je deze keuze uit?'

"Vooropgesteld", vervolgt Lasscher, "zijn wij tegen windturbines. Waar dan ook in het buitengebied. Maar hoe leg je de keuze voor het Aamsveen uit? Aan de ene kant legt de overheid allerlei regelgeving op aan boeren rond stikstof, vanwege natuurgebieden, maar diezelfde overheid vind het prima om er windturbines te plaatsen. Die gevolgen zijn enorm."

In ieder geval zullen Stichting Behoud Esmarke en Aamsveen en Buurtkring Esmarke voorlopig niet stilzitten. Dat er procedures komen zodra onderzoeken zijn afgerond en vergunningsaanvragen worden gedaan, dat ligt voor de hand. "Ook over tien jaar staan die turbines hier nog niet", besluit Lasscher strijdlustig.