Bij het monument op het Hengelose Industrieplein is dinsdagmiddag de April-meistaking van 1943 herdacht. De grootste opstand tegen de Duitsers in bezet Europa begon bij de Hengelose machinefabriek Stork en verspreidde zich over het hele land.
Terwijl jongeren in de stralende zon op de skatebaan aan het skaten zijn, herdenkt een honderdtal mensen de slachtoffers van de April-meistakingen. Naar aanleiding van die stakingen in het midden van de Tweede Wereldoorlog werden in heel Nederland zo'n 200 mensen vermoord door de bezetter. Op 29 april 1943 werden de machines stopgezet en werd het stil in de fabriekshallen van Stork. "Stilte die klonk als verzet. Een staking als een schreeuw tegen dwang en dood”, klinkt het in een gedicht van een leerling van het Bataafs Lyceum.
Tijdens de ingetogen plechtigheid achter het station spreekt locoburgemeester Claudio Bruggink de aanwezigen toe en benadrukt hij hoe belangrijk het is om dankbaar te zijn voor de vrijheid die we hebben: “Vrijheid is geen gegeven, vrijheid is kwetsbaar.”
De April-meistakingen vormden tijdens de Tweede Wereldoorlog het grootste volksverzet in bezet Europa. De staking begon op 29 april 1943 bij machinefabriek Stork in Hengelo, nadat Nederlandse oud-militairen waren opgeroepen voor dwangarbeid in Duitsland. In heel Nederland legden mensen het werk neer. De staking werd bloedig neergeslagen door de Duitse bezetter. Liefst 184 mensen vonden de dood. Het wordt ook wel 'de vergeten staking' genoemd, omdat er jarenlang nauwelijks aandacht aan werd besteed.
Journalist en opiniemaker André Vis houdt deze middag een toespraak over het lef van de stakers en de parallellen met de huidige gebeurtenissen in de wereld. Ook staat hij stil bij de verschillende conflicten, die momenteel gaande zijn, zoals in Gaza en Oekraïne: “Niet toegeven aan autocratische tendensen. Wees niet onverschillig; zie een mens niet als een streepje in een statistiek, maar als iemand wiens leven waarde heeft.”
Een voorbeeld van moed tijdens de staking waren de acties van Stork-telefoniste Femy Efftink. Door haar telefoontjes verspreidde de bij Stork begonnen staking zich door heel Nederland. “Ik weet wel dat Femy Efftink meer lef in haar donder had dan miljoenen anderen”, spreekt Vis. “Zij riskeerde haar leven, maar liet het er niet bij zitten.”
Leerlingen van het Bataafs Lyceum dragen zelfgeschreven gedichten voor en lezen de namen van de Overijsselaars voor die door de Duitsers zijn vermoord ten gevolge van de staking.