Weg vrij voor opvang vluchtelingen in Enschede, maar over randvoorwaarden is politiek onduidelijk

De vergadering over vluchtelingenopvang, dat meer een inventarisatie dan een debat werd, houdt zogezegd nog vele deuren open. Een groot asielzoekerscentrum met 600 bewoners voor meerdere jaren – zoals ooit voorzien was voor het Eschmarkerveld – zal de handen in de raad zeker niet op elkaar krijgen. Toch laat een meerderheid van de fracties zich niet concreet uit over welke aantallen of vormen van opvang dan wél de voorkeur hebben.

Minister vraagt om hulp

Aanleiding voor het gesprek over asielzoekersopvang is een brief van het Ministerie van Binnenlandse Zaken die onder alle gemeenten in Nederland is verspreid. Daarin roept minister Kajsa Ollongren lokale en regionale besturen op om potentiële opvanglocaties aan te dragen. De verwachting is dat er snel behoefte is aan noodopvang, opvangcentra voor langere termijn en woonruimte voor statushouders (vluchtelingen met een verblijfsvergunning).

Het college van B&W staat in principe open voor de opvang van vluchtelingen. Echter is na het moeilijk verlopen proces rond het nooit gerealiseerde azc Eschmarkerveld afgesproken dat de gemeenteraad de kaders bepaalt bij nieuwe verzoeken van het COA. De inmiddels vertrokken burgemeester Onno van Veldhuizen spoorde de gemeenteraad onlangs aan om die kaders snel vast te stellen. “Zo niet, wees dan niet verbaasd dat het college met voorstellen komt”, zei hij eind september.

Gemeenteraad is verdeeld

Over drie partijen zal geen twijfel bestaan. Als het aan de PVV, Democratisch Platform Enschede en Groep Versteeg ligt, komt er op grondgebied van Enschede geen enkele vorm van opvang. Coalitiepartijen Burgerbelangen en VVD kunnen akkoord gaan, al is het in zeer beperkte vorm. “Maximaal 25 Afghanen die het Nederlandse leger hebben geholpen”, aldus Malkis Jajan (VVD). Zij lopen in hun thuisland gevaar voor hun leven. “Zij hebben ons geholpen, dus vinden we dat wij hen moeten helpen.”

Aan de andere kant van het spectrum zitten D66, PvdA, GroenLinks, SP, ChristenUnie en DENK. Voor deze partijen kan de gemeente Enschede zich eigenlijk niet snel genoeg aanbieden voor vluchtelingenopvang. Al benadrukken sommige van deze fracties wel dat zo’n proces zorgvuldig, zonder nadelige financiële gevolgen en in overleg met omwonenden gevoerd moet worden.

Hoewel grootschalige opvang geen voorkeur heeft, praten de voorstanders niet over concrete aantallen of opvangvormen. “De discussie over aantallen vind ik een valse discussie”, zegt Henri de Roode (CU). Een noodsituatie vraagt volgens hem om een helpende hand. “Ik verwacht niet dat er duizenden komen.”

Inventarisatie onder vastgoed

Waarnemend burgemeester Theo Bovens en wethouder Jurgen van Houdt vatten de bevindingen op korte termijn samen in een brief, waarover de gemeenteraad een laatste zegje mag doen. Daarna worden de gewenste scenario’s van Enschede ook gedeeld met het COA en Ministerie van Binnenlandse Zaken. Volgens de bestuurders zijn er door de gemeente nog geen concrete stappen gemaakt, al bevestigt Van Houdt desgevraagd dat de gemeente inventariseert ‘onder het vastgoed dat wij mogelijk beschikbaar zouden kunnen hebben’.

Bal ligt bij twee fracties

Hoewel de kaarten voor opvang geschud lijken, is de mogelijke invulling een grote vraag. De absolute voorstanders komen één zetel tekort voor een meerderheid in de gemeenteraad. Dat betekent dat de bal bij het CDA en EnschedeAnders ligt. Beide partijen staan niet negatief tegenover de opvang van vluchtelingen. Maar beide hechten grote waarde aan een zeer zorgvuldig proces. “Sommige fracties in deze raad lijken niets van het verleden te hebben geleerd”, refereerde Ayfer Koç (CDA) aan het Eschmarkerveld. Het CDA zal alleen instemmen met opvang als dat ‘kleinschalig’ gebeurt.